Wat is paardencoaching?
Paardencoaching is het inzetten van paarden als hulpmiddel voor mensen. Hierbij wordt een beroep gedaan op de natuur van het paard, namelijk het zijn van een vluchtdier en kuddedier.
Als vluchtdier is een paard constant bezig met het screenen van zijn omgeving. Is er een roofdier in de buurt? En zo ja, heeft die honger of niet? Paarden hebben met hun sterke zintuigen het vermogen om op afstand aan te voelen wat er in het roofdier omgaat. Als zij merken dat het roofdier op jacht is, gaan ze vluchten. Als ze merken dat het roofdier verzadigd is, zullen ze gewoon verder gaan met grazen.
Als kuddedier zijn ze afhankelijk van hun kuddegenoten. Wie is het meest ervaren paard en wijst de weg als ze moeten vluchten (leidende merrie)? En wie is het sterkst en kan het beste verdedigen (hengst)? Los van de rangorde in een kudde, moet ook ieder kuddelid gezond en ontspannen zijn. Als een paard koliek (buikkramp) heeft, is het niet goed in staat om te vluchten. De andere leden van de kudde zullen dan proberen om dit zieke dier te helpen. Dat doen ze door extra bescherming te bieden en spanning over te nemen. Deze spanning laten ze vervolgens afvloeien door onder andere te gapen.
Het bijzondere aan paarden is dat ze geen onderscheid maken tussen een mens of een dier. Zodra ze in contact worden gebracht met een persoon, reageren ze vanuit hun natuur op de spanning en uitstraling die dit ‘nieuwe kuddelid’ met zich meedraagt. Als ze opmerken dat deze persoon ‘koliek’ (buikkramp of spanning in de buik) heeft, gaan ze proberen om te helpen. Dit doen ze weer vanuit hun perspectief om samen zo veilig mogelijk te zijn en om te kunnen vluchten bij mogelijk gevaar.
Hoe werkt paardencoaching?
Paarden communiceren non-verbaal, oftewel met hun houding, gedrag en uitstraling. Zoals ze op andere paarden reageren, reageren ze ook op mensen. Door de paardentaal te kennen, kan de paardencoach de reacties vertalen naar de persoon toe. Dit zorgt bij de persoon voor inzichten in waar de spanning/belemmering mee te maken kan hebben.
Het belangrijkste effect van paardencoaching op mensen is tweeledig:
1. Het denkvermogen is even minder effectief met een loslopend paard in de bak, waardoor rationele denkprocessen omzeild worden.
2. Het paard neemt spanning over (en laat dit vanzelf weer los) en geeft tegelijkertijd ‘zuivere’ energie terug, wat ervoor zorgt dat mensen een lichamelijke reactie/ontspanning ervaren. Het denken en voelen kan weer aan elkaar gekoppeld worden.
Door ons denken zijn wij in staat om ons gevoel te onderdrukken en weg te stoppen. Maar als je je gevoel onderdrukt, wil dit nog niet zeggen dat het weg is. Het paard merkt onmiddellijk dat er een spanning/belemmering (koliek) zit en reageert hier op. Doordat via de invloed van het paard als het ware een ‘andere ingang’ dan via het hoofd wordt genomen, namelijk via het gevoel, is de impact veel groter dan bijvoorbeeld bij een psycholoog aan tafel. Het paard, in combinatie met de vertaling van de paardencoach, zorgt ervoor dat je denken en voelen (opnieuw) met elkaar in verbinding worden gebracht. Zodra het paard merkt dat er geen verschil in uitstraling meer bestaat tussen hoofd en hart, zal het dit ook bevestigen door ontspannen bij je te komen staan. Het paard voelt dan aan dat jij weer ‘oké/een geheel/congruent’ bent. Voor mensen is dit vaak positief confronterend om mee te maken.
Individueel en in teamverband
Paardencoaching kan zowel op individueel niveau als in teamverband ingezet worden.
Op individueel niveau helpt paardencoaching vooral bij de persoonlijke bewustwording; (onbewuste) thema’s waar je mee zit, komen in een sessie paardencoaching direct naar boven. Het komt regelmatig voor dat iemand dénkt het eigen thema te kennen, maar dat een dieper liggende oorzaak naar boven komt. Hierdoor ontstaat inzicht in de situatie en ervaar je ruimte en vrijheid om er op een andere manier naar te kijken en mee om te gaan.
In teamverband werkt paardencoaching op individueel niveau van de teamleden, maar daarnaast ook op de relaties tussen de teamgenoten. Tijdens een sessie laat een paard direct zien waar en/of bij wie de meeste energie/spanning zit, zonder dat hier een waardeoordeel (positief/negatief) aan wordt gekoppeld. De paardencoach begeleidt het geheel en de teamleden hoeven hierbij niet al te veel te praten. Door het zien van het beeld dat het paard geeft en het voelen van de energie in de bak, krijgt ieder teamlid zélf inzichten in de situatie die je (onbewust) al lang hebt aangevoeld. Hierdoor ontstaat binnen het team ruimte en vrijheid om anders naar de situatie te kijken en hiermee om te gaan. Mede omdat er tijdens de paardencoaching niet veel gesproken hoeft te worden, wordt deze manier van werken door teams als zeer prettig en veilig ervaren.
Respect voor paarden
Het mooie aan paardencoaching is dat mensen zich gaan realiseren dat paarden ontzettend gevoelig zijn en veel intelligenter dan ooit gedacht. Meestal horen we reacties als: “Hoe kan het paard zo snel doorhebben wat er bij mij speelt?” Dat is niets meer en niets minder dan de spanning die mensen zelf (vaak al lange tijd) bij zich dragen. Paarden kennen alleen maar de lichaamstaal en lichaamsenergie, dus voor hen is het simpel om deze spanning op te pikken. Er is bij ons nog nooit iemand weggegaan na een workshop of training met de paarden, zonder aan te geven dat ze nu met veel meer respect en waardering naar paarden kijken. Daar zijn wij enorm dankbaar voor, want wij mensen hebben in het verleden (en nog steeds) paarden nogal eens onrechtmatig behandeld. En daarbij geven we ook steevast aan, dat niet alleen paarden zo gevoelig zijn, maar eigenlijk alle dieren.
